پایگاه خبری- اطلاع رسانی وب دا زنجان

دکتر نجفی در گفتگو با پایگاه خبری وبدا-زنجان به مرور تاریخچه کشف آنتی‌بیوتیک‌ها پرداخت و اظهار کرد: پیش از قرن بیستم، بشر هنوز به این داروهای معجزه‌آسا دسترسی نداشت و عفونت‌های باکتریایی، حتی انواع ساده آن، علت اصلی بسیاری از مرگ‌ومیرها بود. در حالی که امروزه بسیاری از این بیماری‌ها به سادگی با مصرف یک دوره آنتی‌بیوتیک درمان می‌شوند.

وی در تشریح مکانیسم اثر آنتی‌بیوتیک‌ها، گفت: اساس کار این داروها، تأثیر بر سوخت و ساز یا متابولیسم باکتری‌ها و توقف فعالیت آن‌هاست ولی امروز شاهد دو پدیده خطرناک در رابطه با آنها هستیم که یکی مصرف خودسرانه و بدون نسخه آنتی‌بیوتیک‌ها یا استفاده از باقی‌مانده داروهای قبلی و دیگری اصرار بیماران مبتلا به بیماری‌های ویروسی یا قارچی بر تجویز آنتی‌بیوتیک توسط پزشک است.

دکتر نجفی مهم‌ترین و خطرناک‌ترین نتیجه‌ی مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها را پدیده مقاومت آنتی‌بیوتیکی عنوان کرد و افزود: این پدیده به این معناست که باکتری‌ها در برابر داروهایی که قبلاً مؤثر بودند، مقاوم شده و حساسیت خود را از دست می‌دهند و در نتیجه چاره‌ای جز مصرف آنتی‌بیوتیک‌های قوی‌تر و پرعارضه‌تر باقی نمی‌ماند.

وی به بیان مثالی در این خصوص پرداخت و گفت: دارویی مانند آزیترومایسین که زمانی به‌طور مؤثر برای عفونت‌های ریوی استفاده می‌شد، امروزه به دلیل مصرف بی‌رویه به ویژه در دوران همه‌گیری کرونا، اثرگذاری گذشته را ندارد.

این پزشک عمومی اظهار کرد: نکته حائز اهمیت اینجاست که تولید یک آنتی‌بیوتیک جدید و اثرگذار، بیش از ۲۰ سال زمان و سرمایه‌گذاری مالی بسیار عظیمی می‌طلبد و اگر روند مقاومت باکتری‌ها ادامه یابد، به زودی به شرایطی مشابه پیش از قرن بیستم بازمی‌گردیم، جایی که عفونت‌های ساده به دلیل بی‌اثر شدن آنتی‌بیوتیک‌ها، غیرقابل درمان خواهند بود و این یک بحران جهانی برای سلامت بشر است.

وی در ادامه به عوارض مستقیم مصرف نادرست آنتی‌بیوتیک‌ها بر فرد بیمار اشاره کرد و گفت: عوارض گوارشی مانند نفخ، اسهال و حالت تهوع، عوارض پوستی و مهم‌تر از همه، تخریب باکتری‌های مفید بدن از جمله این موارد است.

دکتر نجفی در توضیح باکتری‌های مفید بدن، اظهار کرد: این باکتری‌ها نه تنها در تولید برخی ویتامین‌ها نقش دارند، بلکه با اشغال جایگاه‌های حیاتی، مانع رشد باکتری‌های بیماری‌زا می‌شوند ونابودی آن‌ها می‌تواند زمینه‌ساز عفونت‌های ثانویه شود.

وی، قطع زودهنگام آنتی‌بیوتیک‌ها و عدم تکمیل دوره درمان با این داروها را یکی دیگر از عوامل اصلی ایجاد مقاومت دارویی عنوان کرد و افزود: مصرف ناقص یا بی‌نظم آنتی‌بیوتیک، این فرصت را به باکتری‌های ضعیف‌تر می‌دهد که زنده مانده و نسل بعدی باکتری‌ها را مقاوم کنند.

این پزشک عمومی به شهروندان توصیه کرد به طور جدی از مصرف خودسرانه آنتی‌بیوتیک‌ها خودداری کنند و به هیچ وجه به پزشک معالج خود اصراری برای تجویز آنتی‌بیوتیک نداشته باشند چراکه بیماری‌های ویروسی و قارچی با آنتی‌بیوتیک درمان نمی‌شوند.